İdealist Mektep, Üretken Atölye sergisi SALT Galata’da

Cumhuriyetin ilk yıllarındaki modernleşme ve ulus inşası süreci, bugünden bakıldığında, özellikle kültür-sanat alanında, neredeyse ütopik denebilecek üretim ortamları ve şekilleri yaratmıştı. SALT Galata’da 17 Şubat’a kadar görülebilecek olan İdealist Mektep, Üretken Atölye sergisi, bunu en somut örnekleriyle bir kez daha gösteriyor bize.

Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-İş Bölümü’nün özgün sanat eğitimini ve bu yaklaşımla üretilen sanat eserlerini inceleyen İdealist Mektep, Üretken Atölye sergisi, bölümün kurulduğu 1932’den enstitüde yatılı sistemin kaldırıldığı 1973 yılına kadar olan zaman aralığını kapsıyor.

Sergi açılışındaki bilgilendirmeler sırasında öğrendiğimize göre yatılı sistem, Anadolu’nun dört bir yanından gelen öğrencilere birbirleriyle daha yakından bir iletişim ve etkileşim ortamı sağlayabildiği için, üretimleri açısından da üzerlerinde olumlu bir etkiye sahip. Ayrıca yatılılık sayesinde, okulun atölyelerini 7/24, ihtiyaç duydukları her an kullanabilmeleri de önemli. Sistemin değişmesi hem bu etkileşimi hem de üretim ortamını komple değiştirdiği için, sergide kapsanan işler 1973 yılına kadar tutulmuş.

Aslında iş eğitiminin yaygınlaşmaya başlaması, Cumhuriyet’in kuruluşundan da önceye dayanıyor. Özellikle sanayinin geliştiği ülkelerde, 19. yüzyıl sonlarına doğru üretim araçlarını kullanmayı öğrenmek adına önemli görülen iş eğitimi, 20. yüzyılda daha ideolojik bir anlam da üstlenmiş ve “modern” bireyler yaratmak adına önemli bir yetiştirme aracı olarak görülmüş. Türkiye’de Cumhuriyet döneminde hızlanan modernleşme ve ulus inşası sürecinde de bireyin kendini komple geliştirmesi gerektiği düşüncesi hakimdi. Gazi Eğitim Enstitüsü (1926-27), Halkevleri (1932) ve Köy Enstitüleri (1940) gibi Türkiye’nin önemli kurumları da bu görüşle yola çıkmıştı.

Gazi Resim-İş de modern cumhuriyetin gereksinim duyduğu, sanat eğitimi ve üretimine hâkim öğretmenlerin yetişmesi açısından önemli bir role sahip. Resim, grafik ve modelaj gibi sanat atölyeleriyle ağaç, maden ve mukavva işleri gibi uygulamalı iş atölyeleri bir araya getirilmiş. Öğrencilere, hem ileride verecekleri resim-iş dersleri hem de kendi pratikleri için muhtelif malzeme tanıtılarak bunlarla üretim yapabilme imkanları tanınmış. Yani çok yönlü bir ustalık söz konusu…

Enstitü öğrenci ve hocalarının üretimlerine yer veren İdealist Mektep, Üretken Atölye sergisi hem bu çok yönlülüğü yakından görmek hem de Cumhuriyet’in ilk yıllarında hakim olan modernleşme farklı açılardan görebilmek adına ayrıca önemli.

17 Şubat’a kadar SALT Galata’da görebilirsiniz sergiyi. 4 Mart-7 Nisan 2019 tarihleri arasında da Ankara’da ,Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde düzenlenecek.