Instagram’a bir daha eskisi gibi bakamayacaksınız

“Geçtiğimiz Mart ayında Austin’in SXSW Festivali’nde oldukça beğeni toplayan Jonathan Ignatius Green yönetmenliğindeki Social Animals belgeseli şimdi iTunes’da” diyerek çok jenerik bir giriş cümlesiyle başlayacağımı düşündüyseniz yanıldınız. Evet, cümledeki bilgiler doğru ama yazıya böyle sarkastik başlamamın sebebi ise iTunes’a girişini Instagram otomatı ile tanıtan belgeselin tam da kalbinden vurduğu konuya bir nevi gönderme yapmaktı. Bu ara sosyal medyanın gerçekdışı hayatlar oluşturarak nasıl yaşamamıza karar verdiğine, hayatlarımızı derinden etkilemeye nasıl başladığına, ne derece etkileri olduğuna aşırı kafayı takmışken Social Animals’ın iTunes’a girişini tanıtan bu oyuncağı sizlerle paylaşmadan bu gece rahat uyuyamayacaktım.

Social Animals belgeseli Instagram yıldızı olma yolunda giden hayatlara ışık tutarak, bu yaşamların çarpıcı ve korkunç yanlarını üç gencin hikayesi üzerinden ele alıyor ve iTunes’a girişini Instagram’ın başrolde olduğu eşsiz bir pazarlama aracı, bir vending machine yani otomatla kutluyor. Los Angeles’lı pazarlama şirketi Conscious Minds’ın dahiyane fikri olan bu otomatın raflarından Instagram’ın hayatımıza girdiğinden beri değişen günlük rutinlerimize, iletişim stillerimize ve hatta yaşam biçimlerimize gönderme yapan mesajlarla dolu sempatik kutucuklarına sahip olmak için tek yapmanız gereken kredi kartınızı okutmak. Peki kutucuklarda neler mi var?

Mesela; sosyal medyada daha da popüler olmak uğruna 10 dolara 1000 sahte takipçi satın alabilirsiniz. Evet, yanlış duymadınız bir otomattan bunu yapabilirsiniz. İsterseniz fotoğraflarınız için komikli, esprili caption’ların yer aldığı kutuyu da seçebilirsiniz. Ya da The Jet Setter Pack ile Instagram’da nasıl bir jet set hayat tarzı çizebileceğinizi okuyup, öğrenmek de bu otomatta var. Veyahut baş parmağınız Instagram’da çok aşağı yukarı hareket (scroll down) ettiğinden yorulan baş parmağınız için tasarlanmış minik bir bornoz ile yanında minik salatalıklar ve losyonun yer aldığı Thumb Spa kutusuna sahip olarak kaydırmaya ara vermek de mümkün.

Belgeselin yapımcısı Blake Heal’e göre sahte takipçi paketlerinin bazısı tamamen şaka odaklı ama bazıları ise gerçekten Instagram ‘para birimi’ (currency) yerine geçebiliyor. Diğer bir deyişle eğer şanslıysanız satın aldığınız sahte takipçi kutularının bazılarında yer alan kod size çıkabilir. Bu kodu Social Animals IG hesabına direkt mesaj atabiliyor ve pazarlama ekibi de sizi bularak buzzoid ve igramfollower websitelerinden profiliniz için takipçi ve like sağlıyor. Aslında gerçeklik yanı da var bu işin! Biraz korkutucu!

Instagram üzerinden kurulan hayatları minik paketlere sığdıran otomat yine Instagram üzerinden paylaşım yapmaya teşvik ederek aslında şakayla karışık sistemi inceden eleştiriyor. Social Animals belgeselinin pazarlama oyuncağı bu otomatlar Los Angeles’ın Venice Beach, Walt Disney Konser alanı gibi turistik destinasyonlarında sadece birkaç saatliğine yerini aldı bile. İnsanlar makinadan alışveriş yapmasa bile onlarla selfie’ler çekiyorlar. Ancak alışveriş yapsalar daha iyi olur; çünkü otomatın sunduğu başka bir ters köşeye daha ortaklık edebilirler. Satışla elde edilen kâr, sosyal medya bağımlılığını ve siber ortamdaki zorbalığı önlemek için eğitim ve kaynak sağlayan kâr amacı gütmeyen kurum Reboot and Recover’a gidiyor. Otomatta bir nevi reklam niyetine filmin kendisi bile satılıyor. Film afişinin yer aldığı kutucukta şöyle bir mesaj var: “Eğer bu hafta terapiye gidecek zamanın olmadıysa, ya da buna ihtiyacın olduğunu hala fark etmediysen; seni aydınlatacak Social Animals belgeselini izle.”

Peki nedir bu Social Animals belgeseli?

Giriş cümlemde de belirttiğim gibi Austin’in SXSW festivalinde oldukça beğeni gören belgesel Queens’de yaşayan gözü pek bir fotoğrafçı Humza Deas, umut veren bir model Kaylyn Slevin ve Ohio’lu lise öğrencisi genç bir kız Emma Crocket’ın sosyal medya mayın tarlasındaki yaşam mücadelelerini konu alıyor. Hepsi kendi Instagram hesaplarından aynı şeylerin arayışında aslında: biraz sevgi, biraz kabul görmek ve pek tabii şöhret. Haliyle bunları elde etmek için ise her şeyi yapmaya göze alıyorlar. Takipçi sayılarının, like’ların ve gerçek comment’lerin başarıyı ve kendine saygıyı belirlediği görsel odaklı gençlerin gerçek ve dijital dünyalarına gözlemci bir pencereden bakan Social Animals belgeselini izlemek için linki buraya bırakıyorum. Fragmanı ise aşağıda.