Gittiği yere kadar pisleşmek: Kendrick Lamar ve Drake’in arasında gülle olmak

Rap kültürünün bir parçası “diss” atmak. İki rapçi bir araya geldi mi, bir de aralarında geçmişten bir sıkıntı varsa, kendilerinin de dediği gibi ‘‘gelişmek’’ için bir alandır diss. Bir nevi can acıtıcı, iddialı, motive eden, dinleyenlerini ise hırsa, heyecana ve meraka boğan bu atışma hali festival gibi her sene düzenli olarak tekrarlanan bir şey haline geldi.

Drake ile Kendrick Lamar’ın arasında başlayan ve bizi git gide koltuğumuzun çok daha ucuna taşıyan bu geleneksel diss atma etkinliği hepimizin ağzını açık bırakırken bir yandan da “konu nasıl da buralara geldi” diye sordurtuyor. Her gün hızı arttıkça artan bu rap battle’ın neden bu kadar vahşi ve mizojinik olduğunu sorguluyoruz. Aslında bu konu ne kadınlarla ne de kişinin duruşuyla alakalı, veya belki de tamamen öyle…

Aslında 2011’de kariyerlerine başlayan bu ikilinin sıkı fıkı oluşu pek de beklenir bir şey değil gibi şu anda. 2011’den sonra artan ünleri ve çıkan albümleriyle birlikte bollaşan zenginlikleriyle nasıl bir hayat yaşayacaklarını dünyaya göstermek ve göstermemek arasında kalan bu ikili, hayat felsefeleri üzerinden ufaktan dağılmaya başlamışlardı. Lamar’ın rap dünyasının en iyi albümlerinden (hatta tüm dünyanın en iyi albümlerinden) biri olarak gösterilen Good Kid, MAAD City ile yükselişi ve sonrasında Big Sean’ın Control isimli parçasında tüm rapçilerden daha üstün olduğunu ilan etmesiyle konu başka yerlere kaydı.

A$AP Rocky ve başka isimler de bu parçada geçse de bu sözlere alınan en çok Drake oldu. Böyle böyle ara sıra laf atmalarla 13 yıl geçti. Dile kolay… Aslında Drake de, Lamar da rap ve hip hop dünyasında epey başarılı olsalar da çok farklı kulvarların rapçileri olduklarından birbirlerine nasıl rakip olduklarını hâlâ pek anlamış değiliz. Drake melodik ve tatlı sularda yüzen, biraz daha pop müzik semalarında esen parçalarla da bilinirken Kendrick Lamar’ın albümleri çok daha ağır ve hikayesel biçimlerde dinleyicilerini buldu aslında.

What’s the Dirt isimli YouTube kanalındaki konuyla alakalı videolar durumu çok iyi özetliyor. Bu ikilideki biri diğerinden hiç ama hiç hazzetmiyor (10 Things I Hate About You filmindeki o şiiri hatırlayalım: Yürüyüşünden nefret ediyorum, konuşmandan nefret ediyorum, giyinme şeklinden nefret ediyorum sözleri bu şarkılarda yeniden çınlıyor.) Biri konuyu biraz yumuşatıp arkadaş olmaya çalışırken, diğeri ise bu ilişkiyi sadece bir iş alışverişi olarak görüyor. Birbirilerini başta ne kadar takdir etseler de başka dünyaların insanları gibi Kendrick ve Drake. ”Biri bu şaşalı hayatı ben seçmedim” diyerek gezerken Instagram’da zengin hayatını paylaşıyor, diğerinin ise aile hayatını en fazla kendi yaratıcı sürecinden çıkan albümünden öğrenebiliyoruz. Lamar, Drake’le tanıştığı zamanlara denk gelen kariyer yükselişinin ve kazandığı paranın günün birinde tüm benliğini değiştireceğinden korktuğunu açıkça söylemişti. What’s the Dirt YouTube kanalında da Lamar ve Drake’in zenginliklerini nasıl bambaşka şekillerde algıladıklarının da altı çiziliyor.

Dediğimiz gibi, Kendrick için sadece iş icabı kurulan bu ilişki (”arkadaşlık” diyemeyeceğimize göre ”ilişki” diyelim) işin etiğini de kaçırmış durumda. Ayrıca diss’ler sırasında söylenenler kendi rap kariyerlerinin ötesine de geçmiş durumda; etrafındakilere, özel hayatlarına, çocuk ve eşlerine, kendi etnik kimliklerine kadar fazlaca saldırı mevcut. Ya da ‘‘saldırı’’ yerine suçlama demek belki daha doğru da olabilir. Drake Kendrick’i karısını aldatmak ve şiddete maruz bırakmakla suçlarken, Kendrick de Drake’i seks ticareti, pedofili ile suçluyor ve Drake’in babalığını yerine getirmeyen biri olduğunu söylüyor.

Bunların geçmişteki diss’lere göre birazcık daha farklı olduğunu söyleyebiliriz; yapılan yarış para, cinsellik ve tüm bunların bolluğu değil de karşısındakini suçlamak için daha fazla malzeme çıkarmak üzerine dönmeye başladı. Her iki müzisyen de karşısındakini ifşa edip piyasadan silmeye yemin etmiş gibi. The Cut’ın makalesine göre bu şoke edici ve kanıtsız iddialar birden fazla kadının travma ve acısına sebep olacak gibi gözüküyor. Fakat belli ki bu iki tarafın pek de umurunda değil.

Konunun başta neden bu kadar büyüdüğünü anlamak kolay değil, çünkü diss’lerin hepsini dinleseniz de birbirlerini rakip olarak görmelerinden daha öte bir şey gözlemleyemiyorsunuz. Yine de konu kimin daha iyi bir kadın düşmanı olduğuna geldiğinde iki erkek birbirini cancel’layadursunlar, biz köşede lyrics’leri okuyoruz. Kendrick Drake’in prodüktörlerinden biri olduğu o meşhur HBO dizisinden ismini alan Euphoria single’ında Drake’e “Sanırım kadınları sevmiyorsun” diyor. Drake’in kişisel hayatı ve diskografisinden de takip edileceği üzere, kendisinin mizojinik söylemleri ve davranışları tüm bunların kanıtı olmuş durumda.

Kendrick ise bunları söylerken hiç de masum değil. Daha önce yine Euphoria’da Kendrick, Drake’in reşit olmayan kızların peşinde olduğunu ima ederek, o zamanlar 14 yaşında olan Millie Bobby Brown’un Drake’in kendisine “erkek” tavsiyelerinde bulunduğunu açıkladığı  ve 2018’den bu yana dönen tartışmayı daha da artırıyor. Kendrick, “S* o*lardan nefret ediyoruz çünkü kendilerini gerçek kadınlarla karıştırıyorlar / Ve dikkat edin, ‘biz’ dedim, sadece ben değilim, kültürün hissettiği benim” diyor Kendrick. Bir yandan Drake’e karşı ithamlarda bulunurken bu durumlara maruz bırakılan (hatta belki de konuyla alakasız) kişilere de seksist hakaretlerde bulunuyor.

Birbirilerine sundukları atıflar resmen birbirilerini ifşalamak üzereyken bilinen şeyler, bilinmeyenlerin arasında boğuldu. Fakat bir yandan da kadınlar ve kadınlarla ilişkiler yine bir şekilde rap dünyasının birinci konusu haline geldi. Son albümünde tecavüzle suçlanan Kodak Black’i ağırlayan ve üzerine “Cancel culture da neymiş” diye lyrics geçen Kendrick, Drake’in seks ticareti iddialarıyla suçlanan Baka Not Nice isimli arkadaşını da “Not Like Us” parçasında sözünü geçirip “Baka neden hâlâ etrafta?” diye de sormayı ihmal etmiyor. Yani anlayacağınız kimsenin kimseden daha temiz bir sabıka kaydı yokken kadınlar ve diğer tüm bahsi geçen hassas meseleler ego yarışlarının altında piyon olarak kullanıldı. Böyle bir durumda kazanan kim olabilir biz de bilmiyoruz.