“Özgür, sesli ve çok kabiliyetli bir sahne”: Kadınlarla güçlenecek Blockchain teknolojisini Ayşegül Şensoy anlatıyor
Blockchain’e dair günlük algılarımız NFT ve kripto paraların popülerliği üzerinden şekillense de geleceği merkezi otoritelerin belirlediği sınırlardan kurtaracak ve tam da bu yüzden daha özgür kılacak bir teknolojiden bahsediyoruz. Hatta web 3.0 ile birlikte bu dönüşüm çoktan başladı bile. Yine aynı otoritelerin erkil söylemlerini alaşağı edecek bu teknoloji sayesinde ise kadınların varlığı her zamankinden de güçlü bir şekilde kendini gösterecek.
Türkiye’de blockchain teknolojisini her geçen gün daha da ileriye taşıyan XYZ Teknoloji bünyesinde İş Geliştirme ve Pazarlama Direktörü olarak görev alan Ayşegül Şensoy, bu dönüşümde büyük rol oynayan kadınlardan biri. Kadınlara teknoloji ve blockchain dünyasında daha çok yer açmak için çalışmalarını sürdüren Istanbul Blockchain Women derneğinde yönetim kurulu üyesi olarak da bu alanda katkı sağlayan Ayşegül, ”Kadınların, kız çocuklarının ve cinsiyet farklarına inanmayanların sesinin kısıldığı bir dünyada blockchain teknolojisinin özgür, sesli ve çok kabiliyetli bir sahne olduğunu düşünüyorum. Konuşmaktan, şarkı söylemekten, kendi hikayesini yaşamaktan korkmayan herkese çok fazla fırsat sunacak” diyor. Hak vermemek, heyecanlanmamak ne mümkün! 8 Mart’ın gelişiyle birlikte farklı kadın deneyimlerine dadandığımız şu süreçte kendisiyle bir röportaj için yollarımızı kesiştirdik tüm dünyaya yön veren, kadınlarla güçlenecek bu teknolojiyi bir de ondan dinledik. Ve evet, NFT’lere dair birkaç şey sorduk ama merak etmeyin, yatırım tavsiyesine girişmedik.
Fotoğraflar: Kaan Temizkan (Düğme Film)
Projelerini ve yaptığın işleri yakından takip ediyoruz ama seninle ilk kez yolları kesişecek okurlarımız için en baştan almak isteriz: Blockchain ve teknoloji dünyasına girişin nasıl oldu, neler yaptın bu süreçte?
Öncelikle sizin gibi nefis bir ekiple tanışmaktan dolayı ne kadar mutlu olduğumu söyleyerek söze gireyim, bayılıyorum platformunuza. Blockchain ve benim hikayemden bahsetmem gerekiyor sanırım. Klasik eğitim sisteminde biraz standart dışı bir yol izleyerek beyaz yaka olmadan sistemin kenarında geçen yıllarımın ve birçok farklı sektörde edindiğim, genelde de oldukça akıl çelen olanakların ardından yıllardır tanıdığım arkadaşlarımın girişimi XYZ Teknoloji ile tanıştım. (Evet, gerçekten adı bu 🙂 önce bir mühendis şakası zannetmiştim ama bugün ismini sevmeye bile başladım.) Adını bile zor söylediğim, uzunca süre konuşulanların çoğunu anlamadığım ama teknoloji ile devrimsel bir hareketi temsil ettiğine ve bunu yapabilecek kapasiteye sahip bir potansiyel barındırdığına çok kısa sürede ikna olduğum dünyaya balıklama atladım. Küçük bir ekibin parçası olarak büyük hayaller kurmaya başladık. Geçen yıllar boyunca da en çok yaptığım şey okumak, öğrenmek, duyduğum bilgileri sünger gibi çekmeye çalışmak ve bildiğim bilmediğim birçok şeyi tekrar baştan öğrenmeye çalışmakla geçti. Teknoloji okur yazarlığı oldukça limitli başlayan bu yolculuk sırasında bambaşka bir dili konuşmaya başladım diyebiliriz.
Ayrıca bir taraftan blockhain alanında oldukça aktifsin. Birçok dernekte seni görüyoruz bu alandaki. Mesela Istanbul Blockchain Women derneğinde de yönetim kurulu üyesisin. Istanbul Blockchain Women nasıl bir ihtiyaçla ve motivasyonla ortaya çıktı?
Profesyonel hayatım ve özel ilgim sebebiyle artık neredeyse ayrılmaz bir parçam olan ve bir anlamda savunucu bir savaşçısı olduğum blockchain teknolojisinin temelinde demokratikleştirme ve erke karşı bir duruş yatıyor. Bu anlamda kadınlar ve kız çocukları başta olmak üzere cinsiyet bağımsız bir ekosistem hayalim hep vardı. Özellikle teknoloji alanında erkek egemen ve baskın derecede yoğun bir dünya var. Burada bunun değişmesi, eşitliğe yaklaşması ve aslında cinsiyetlerin ortadan kalktığı ve önemsizleştiği bir alan açmak için dernek kurduk. Dışarıdan ilk bakışta zor anlaşılan blockchain teknolojisinin kadınlar, kız çocukları, cinsiyet bağımsız bireyler tarafından eşit bir şekilde desteklenmesini ve katılımının sağlanmasını isteyen ve bu arzu doğrultusunda bir araya gelen harika insanlarla tanıştım; daha önce topluluk tadında yürüttüğümüz oluşumu derneğe dönüştürerek yola devam etmeye karar verdik.
Yolları blockchain üzerinden kesişen, farklı alanlardan da olsa ekosisteme dahil olan kadınlardan oluşuyor Istanbul Blockchain Women. Derneğin nasıl bir yapısı olduğundan bahsedebilir misin? Üyelik sisteminde neleri gözetiyorsunuz ve nasıl bir çalışma izliyorsunuz? Ve ekosisteme dahil olmayanlar da çalışmalarınızı takip edebilir mi?
Dernek esasında çok farklı sektörlerden ve disiplinlerden gelen profesyoneller, öğrenciler, iş insanları, akademisyenler; blockhain teknolojisini merak eden ve öğrenmek isteyen farklı kesimlerden birçok kişiden oluşuyor. Kadınların kurduğu ama uzun süredir cinsiyet bağımsız katılımcılar ve destekçilerden oluşan bir yapımız var. Üyelik sisteminde bu teknolojiye ilgi duyması, temel felsefesi ve insani değer yargılarının farkında olması bu teknolojik dönüşüm ve devrimin ayak seslerini hissediyor olması yeterli. Herkes çalışmalarımızı takip edebilir, zaten blockchain’in en kıymetli değer önerilerine de uyumlu olarak açık veriye, paylaşıma, eşitlikçi ve bilgiye erişimin herkes tarafından adil bir biçimde olması gerektiğine inanıyorum.
Fotoğraf çekimi için bir araya geldiğimiz o süre içerisinde bile lafı bir şekilde kripto paralara, NFT’ye getirmenin bir yolunu bulduk farkındaysan. Blockchain teknolojisi söz konusu olduğunda herkesin bir şekilde merakı pekişiyor; kimileri yatırım için kimileri de geleceği şekillendiren bu teknolojiyi daha iyi anlamak için sorular soruyor… Muhtemelen günlük hayatta başka neler soruluyordur sana 🙂 Istanbul Blockchain Women’ın faaliyetleri arasında kadınlara blockchain eğitimleri vermek de var. Bu eğitimlerle asıl hedefledikleriniz neler, daha çok kimlerle bir araya geliyorsunuz?
Blockchain onun en şöhretli meyvesi olan kripto paralar sayesinde şanlı bir dönemini yaşıyor fakat bir İngiliz atasözünde dendiği gibi ‘Şöhret kabiliyetin gölgesi’ olabiliyor bazen. Benim bu sektörde olduğumu duyan hemen herkes yatırım tavsiyesi, kısa yollar ve yeni duyulan ve çok merak edilen NFT, Metaverse; yükselecek ve sadece çok az insanın bildiğine inanılan, tamamen safsata olan ya da olmayan coin’ler, ucuza bitcoin almanın yolları gibi birçok fantastik soruyla karşıma çıkabiliyor. Aslında kapasitesi kripto paraların temelinde yatan teknoloji olmanın çok ötesinde olan bir şeyden bahsediyoruz. Bunun bir miktar anlaşılabilmesi için hem parçası olduğum şirkette hem dernekte sürekli eğitimler düzenliyoruz. Farklı seviyelerdeki eğitimlerde amaç sadece teknolojinin abc’sini öğrenmek olabilirken, kripto cüzdan kullanımı, kodlama eğitimi ya da özel bir sektörde blockchain’in kullanımı da olabiliyor. Kapsayıcı bir yapısı olduğu için esasında temel amaç farkındalığı artırmak ve bilgi kirliliğinin önüne geçmek.
Ekosistemin pek çok farklı alanında yer alan biri olarak, blockchain dünyasını erkek egemen ve bu açıdan yıldırıcı kadınlara ne önerirsin? Özellikle de gençlere ve burada bir kariyer sürdürmek isteyenlere?
Asırlardır süren bir yaranın buradaki yansımasından bahsediyoruz. Kimi zaman tapınılan, kimi zaman korkulan, kimi zaman da önemi küçümsenmeye çalışılan ve bence neredeyse paleolitik çağ ertesinde sistematik biçimde rolü çalınan, önemsizleştirilmeye çalışılan kadının bugün dönüşüm önerisi ile çıkan başka bir sektörde de daha az olması, daha az yer kaplaması ve bunun normalleştirilmesine çok şaşırmıyorum ama kabul de etmiyorum. Fiziki varlığın önemsizleştiği, yerine kabiliyetlerin yerine geçmeye başladığı teknoloji dünyasında önce kendi önyargılarımızdan soyunup bodoslama girmelerini öneririm. Kaynak sonsuz ve sınırsız; imkanlar oldukça fazla. Sadece duygusal bir öğrenme yolculuğundan bahsetmiyorum. Yaşamlarına Fight Club repliğine referansla ‘bir zamanlar sahip olduklarının onlara sahip olmadığı’ bir düzen kurarak, özgürce ilerletebilecekleri bir alan olduğu motivasyonu ile bakmalarını öneririm.
Madem konuyu açtık hemen soralım: Blockchain teknolojisi yeni bir şey olmasa da NFT’lerin geçen seneki yükselişi ve kripto paralarla birlikte pek çokları tarafından görece yeni keşfedildi. Bugünden bakınca, sence bu gelişmeler geleceği ne yönde şekillendiriyor? Özellikle en çok hangi gelişmeler senin açından heyecan verici?
Blockchain öncelikle finans sektöründe köklü değişiklikler yapmaya başladı ve kartopu etkisiyle de devam ediyor. Ardından genelde yeni teknolojileri sahiplenen ikinci alan olan sanat ve türevlerinde teknolojinin sonuçlarını görmeye başladık ve NFT’lerin sanat dünyasındaki uyarlamalarını gördük. NFT tanımı gereği birçok farklı alanda kullanılabilen ve uygulanan bir çözümü blockchain’in. Ben finans sektöründe oluşan bu dev yeni ekonominin artarak devam edeceğini, bunun yanında reel sektörde çok ciddi uygulamalar çıkacağını, dijitalleşen dünyanın altyapısı olarak blockchain’i sanat, kültür, günlük yaşam; kısaca kayıt tutulan her alanda oyun değiştirici rolü ile göreceğimize inanıyorum.
Teknoloji dünyası sanki erkeklere ait bir yer gibi gösteriliyor. Yaşanan tüm gelişmelere rağmen, ısrarla. Sence bu algı, kadınların bu alana dahil olması konusunda nasıl bir etki yaratıyor? Ve senin bakış açından soracak olursak: içerisi nasıl gözüküyor? 🙂 Istanbul Blockchain Women blockchain dünyasında bu görünürlüğü artırmak için çalışıyor; başka ne gibi adımlar atılmalı?
Giriş bariyerleri oldukça yüksek olan sektörlerin başında teknoloji geliyor fakat bunun kesinlikle değişmesi lazım. Ben dahil olduğum derneklerde ve özel hayatımda bu bariyeri azaltmak için çalışıyorum ve benim gibi çok fazla insan var. Bir toplantıya (ulusal ya da uluslararası fark etmez) gittiğimde kahvehaneye gelmiş gibi hissetmek beni de derinden yaralıyor ama bu ekosistem için de böyle. Yani blockchain camiasının kendi de kadın gücü, etkisi ve dokunuşu istiyor. Burada kadınların cesaretlerini artırarak konfor alanlarını zorlamaya, ekosistem paydaşlarının da bunu görev edinerek bu alanda kadınlara yer açmaya, vermeye gerekirse koltuklarından kalkmaya gönüllü olmalarına ihtiyaç var.
Geleceği şekillendiren kadınlar olacak kesinlikle. Ama bilhassa Web 3.0’ın kadınların emeği ve gücüyle yol aldığını görmek kalp atışlarımızı hızlandırıyor. Sence şimdiye dek, kadınların bu alandaki en büyük kazanımları neler?
Kayıt tutan otoritelerin, devletlerin, finans kurumlarının, aracıların ve kafamızda beliren o erkek egemen sistemin yarattığı sorunları teknolojinin nimetlerinden faydalanarak, bir konsensüs yani fikir birliği ile ortadan kaldırmayı öneren bir değerden bahsediyoruz blockchain ile. Bizi özgürleştireceğine inandığımız ve bu anlamda da faydaları benzersiz olan web dünyasının geldiği yer sizi veri ve müşteri olarak gören merkeziyetçi bir yapıya dönüştü. Bunun alternatifi merkeziyetsiz ve blockchain temelli bir web dünyası. Tüm bu büyük ve heyecanlı cümleler ile anlatmaya çalıştığım dünyada tabii ki doğuştan devrimci olan kadınların sesini daha çok duyacağız. Müthiş işler görmeye başladık devamı da gelecek buradaki en büyük kazanım yine başta kadınlar ama bununla sınırlı kalmadan cinsiyet bağımsız bir biçimde insanlık için kendi verisine sahip çıkabilme, yönetebilme ve demokratikleştirilmiş bir evrende var olabilme hali bana göre.
8 Mart bünyesinde yollarımızı kesiştirdiğimiz kadınlara sorduğumuz ortak bir soru var: Var oluşumuzun her anına müdahale etmeye çalışan bu sisteme karşı sen nasıl bir mücadele veriyorsun? 🙂 Senin gücün nereden geliyor?
Ben doğaya, insanın ve dünyanın köklerine, tüm köklerin etkileştiği evrensel düzene çok inanıyorum. Güç demeyelim fakat mücadele arzumu doğadan aldığımı söyleyebilirim. Kendi kurallarım, doğrularım, en başta doğaya saygım ve sevgim var. Burada hayatımın ve hepimizin her alanında olan ve olacak devre bozuculara karşı kendime koruma kalkanları geliştirdim. Kadınların ve dünyanın özgürleşmesi için ataerkil düzenin kendisinin dahi rahatsız olduğu ve bugün hâlâ savaşan topluluklarla yüz yüze olmamızı sağlayan güç gösterilerinin yerine toplumsal cinsiyete dayanmayan, eşitlikçi bir düzenin parçası ve mimarlarından olmaya çalışıyorum. İnanmadığım şeyleri yaşamamanın bedelini göze alarak, biraz daha fazla uğraşarak yaşıyorum sanırım 🙂
Sence blockchain ve tabii Web 3.0 dünyası biz kadınların dünyasına başka neler getirecek?
Pink Floyd, Comfortambly Numb şarkısında ‘‘Your lips move, but I can’t hear what you’re saying’’ (‘‘Dudakların kıpırdıyor ama ne söylediğini duyamıyorum’’) der. Ben kadınların, kız çocuklarının ve cinsiyet farklarına inanmayanların sesinin kısıldığı bir dünyada blockchain teknolojisinin özgür, sesli ve çok kabiliyetli bir sahne olduğunu düşünüyorum. Konuşmaktan, şarkı söylemekten, kendi hikayesini yaşamaktan korkmayan herkese çok fazla fırsat sunacak. Umarım çok fazla insan bunu anlar, bundan faydalanır ve değişimin bir parçası olur.
Konuşmalardan sergilere, Istanbul Blockchain Women pek çok projeye yer veriyor gündeminde. Şu aralar başka neler var ajandanızda? Ve yakın gelecek için ne gibi fikirler, projeler üzerinde çalışıyorsunuz? Haberdar olmak isteriz 🙂
Biz genç bir derneğiz, hakeza anlamaya ve üretmeye çalıştığımız teknoloji de öyle. Oldukça aktif bir topluluk olarak sanatla, iş hayatıyla, günlük yaşamla teknolojinin kesiştiği her yerde anlatmaya devam edeceğiz. Sergilerimiz, eğitimlerimiz dünyadaki gelişmeleri anlattığımız online/offline etkinliklerimiz var. Özel etkinliklerde birçok farklı, kıymetli kişi ile bir araya geliyoruz. Topluluklar tarafından yönetilme felsefesine uygun olarak en çok birbirimizden besleniyoruz, böyle de devam edecek gibi gözüküyor.