Güneydoğu Anadolu depremi sonrası: Ne yapalım, ne yapmayalım, neler yapabiliriz?
Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük krizlerinden biriyle karşı karşıyayız.
6 Şubat Pazartesi günü Kahramanmaraş’ta saat 04.17’de meydana gelen 7.7 ve aynı gün Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğündeki iki deprem Türkiye’deki en az 10 ili etkiledi.
Bugün paylaşılan son resmi sayıya göre (8 Şubat 2023, 18.00 itibarıyla) 9.057 kişi hayatını kaybetti, 52.979 kişi yaralandı. Depremden etkilenen komşu ülke Suriye’de de üçüncü gün itibariyle hayatını kaybedenlerin sayısının 2 bin 500’ü geçtiği bilgisi aktarıldı. Resmi kurumlar, STK’lar ve gönüllü dayanışma ağlarının çalışmaları sürerken pek çok il ve ilçede enkaz altında yardım bekleyenlerin yanı sıra yardım, barınma, tedavi, beslenme ve temel ihtiyaçları için yardım bekleyen insanlar var.
Deprem bölgesinde ya da uzakta; evde ya da sahada hepimiz aynı hislerle üzülüyor, çaresizliğe sinirleniyor, ihmallere öfkeleniyoruz. Ve hepimizin aklında, birilerine iyi gelme isteğiyle aynı sorular dönüyor: “Ne yapabilirim, nasıl destek olabilirim, nasıl yardım edebilirim?”
Öncelikle uzaktan da olsa dayanışmanın mümkün olduğunu, bazen “yapmadığımız” şeylerin çok daha yararlı olduğunu ve hepimizin her desteğinin çok kıymetli ve önemli olduğunu söyleyerek söze başlayalım. Depremi aşmak, en önemlisi de hep birlikte ve doğru bir şekilde aşmak ve maalesef bir daha hazırlıksız yakalanmamak için neler yapabiliriz?
Sosyal medyadan nasıl destek olabilirim?
Deprem bölgelerine ve etkilenenlere yardım etme isteğiyle ilk olarak sosyal medya uygulamalarına koşuyoruz. Sosyal medya etkin ve doğru bir şekilde kullanıldığında büyük bir güç yaratsa da dikkat edilmesi gereken önemli durumlar var:
Seri paylaşımlar yoğunluktan kaybolup gidebilir. Resmi kurumlara ait açıklamaları, açılmış hashtag’leri ve görünürlüğü daha yüksek hesap ve paylaşımları yaymakta fayda var.
Ve tüm paylaşımlardan önce sormamız gereken ilk soru: Bu bilgi doğru mu? Güvenilir bir kaynağı mı takip ediyorum? Daha büyük sorunlara ve bilgi kirliliğine neden olmamak için teyitli olmayan hiçbir bilgiyi, özellikle çocukların yüzlerinin ve kimliklerinin açıkça görüldüğü hiçbir veriyi paylaşmayın. Şüphe duyduğunuz görüntü, video ve haberler ve sosyal medyada nasıl daha etkin olabilirim sorusunun yanıtları için Teyit’i takip edebilirsiniz.
Sahada ya da bölgedeyseniz sosyal medyada doğrudan yapacağınız paylaşımlarda bölge, adres, tarih ve saat bilgilerini vererek paylaşım yapmaya özen gösterin. Bu bilgiler, güncellik ve hızlı hareket etmek adına önemli. Ayrıca sonuç alınan paylaşımları silmek ve bunun bilgisini vermek diğer paylaşımların görünürlüğünü artırmaya yardımcı olacaktır.
Twitter’da duyurusu yapılan tüm yardım çağrılarının toplandığı bir internet sitesi kuruldu: depremcagri.com (depremçağrı.com)
Deprem bölgelerindekilerin yardım alabileceği ve depremzedelere yardım etmek isteyenlerin kullanabileceği bir diğer platform: deprem.io
AHBAP, deprem sonrasında evlerini terk etmek zorunda kalan afetzedelere kapısını açan kurum ve işletmeleri derleyen bir harita oluşturdu: Güvenli haritayı takip edebilirsiniz.
Bağış, destek ve yardım kampanyaları
Gönüllü yardımların her biri çok kıymetli ve önemli olsa da öncelikli olarak planlı hareket etmek zorundayız. Arama-kurtarma ekiplerine destek için eğitiminiz, tecrübeniz ya da gönüllü eğitiminiz yoksa bölgeye gitmek faydadan çok zarara neden olabilir. Bu konuda kurum ve STK’ların koordineli çalışmalarını takip etmek önemli. AFAD ve valiliklerin yayınlayacağı ihtiyaç listeleri haricinde bilinçsiz şekilde yardım göndermenin de bölgedeki çalışmalara zarar vereceğini göz önünde bulundurmalıyız.
En doğru ve etkin şekilde destek olmak için güvenilir kurum ve STK’ların yönlendirmelerini takip edebiliriz. Sosyal medyadan takip edebileceğiniz bazı güvenilir kaynaklar: AFAD, AKUT, AHBAP DERNEĞİ, TEYİT, İHTİYAÇ HARİTASI.
Ayrıca iletişim için AFAD irtibat numaraları:
AFAD Hatay: 03261120000
AFAD Maraş: 03442214991
AFAD Antep: 03424281118
AFAD Adana: 03222272854
AFAD Adıyaman: 04162161231
AFAD Urfa: 04143137290
AHBAP DERNEĞİ üzerinden bağış gerçekleştirmek isteyenler ise aşağıdakiler üzerinden ilerleyebilir.
Türkiye içinden bağış yapmak isteyenler için İş Bankası hesap bilgileri:
Hesap adı: Ahbap Derneği
TL Hesap No: 1021-1380059
TL IBAN No: TR120006400000110211380059
USD Hesap No: 1021-2150262
USD IBAN No: TR320006400000210212150262
EURO Hesap No: 1021-2150277
EURO IBAN No: TR150006400000210212150277
GBP Sterlin IBAN No: TR370006400000210212260849
Yurt dışından bağış yapmak isteyenler için İş Bankası hesap bilgileri:
SWIFT: ISBKTRIS
İş Bankası USD Hesap No: 1021-2150262
IBAN: TR320006400000210212150262
İş Bankası EUR Hesap No: 1021-2150277
IBAN: TR150006400000210212150277
AHBAP Kripto Para deprem bağışları için hesap bilgileri:
BEP20 Ağı:
0xB67705398fEd380a1CE02e77095fed64f8aCe463
ERC20 Ağı:
0xe1935271D1993434A1a59fE08f24891Dc5F398Cd
Avalanche Ağı:
0x868D27c361682462536DfE361f2e20B3A6f4dDD8
İhtiyaç Haritası’nın sosyal medya hesaplarını takip ederek ihtiyaç duyulan her türlü desteği takip edebilirsiniz. Ekipman ve eşya desteğinin yanı sıra İhtiyaç Haritası’nın oluşturduğu Afet Gönüllüsü Başvuru Formunu da doldurabilirsiniz. Ayrıca yaşadığınız bölgedeki belediyeler, ilçe başkanlıkları, okullar ve resmi kurumlarla iletişime geçip bölgedeki ihtiyaçlara göre destek gönderebilirsiniz.
Burada önemli bir uyarı: Yardım gönderilecek bölgenin öncelikli ihtiyaçları ve hava koşullarına uygun ihtiyaçlar gönderilmeli. Sahadaki gönüllülerin işlerini kolaylaştırmak ve hızlı olmalarını sağlamak için ihtiyaç listelerine uygun destek paketleri hazırlayabilirsiniz. Ayrıca göndereceğiniz destekleri içeriklerine göre ayırmak ve üzerine bilgi yazmak sahadaki görevlilerin işini kolaylaştıracaktır. Kıyafet, hijyen paketi ve gıda maddelerinin ayrı ayrı paketlemeye özen gösterin. (Örneğin; 10 çift yetişkin kadın bot)
Maddi destek ve bağışlarınızı şeffaf ve güvenilir kurumlara yapmaya dikkat edilmeli. Desteklerin nerelere gittiğini açıkça kamuoyuna sunabilen ve sahada aktif olarak çalışan kurumlara öncelik verebilirsiniz. Ayrıca bir deprem ülkesi olan Türkiye için uzmanlar, yapılacak bağışların düzenli olması gerektiğinin altını çiziyor. Güvenilir kurumların düzenli bağışçısı olabilirsiniz.
AFAD, deprem bölgesine yardımda bulunmak isteyenlerin “DEPREM” yazarak 1866’ya SMS (20 TL) gönderebileceği gibi banka hesap numaraları üzerinden de bağış yapabileceklerini açıkladı. Ayrıca tüm bağışlarınız için illerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar bünyesindeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına ve tüm AFAD il müdürlüklerimize başvurabilirsiniz.
İstanbul, Ankara, İzmir… AFAD ile koordine şekilde çalışan büyük şehir belediyeleri güncel ihtiyaç listelerini paylaşıyor. 153’ü arayarak destek ve yardımlarınızı merkezlere ulaştırabilirsiniz.
KIZILAY, kan bağışı ile ilgili harekete geçmeden önce yapılan duyuruların takip edilmesi gerektiğini vurguluyor. Kan uzun süreli saklanamayan ve dayanıklılığı olmayan bir tedavi aracı olduğu için yapılan duyurulara göre hareket etmekte fayda var. En yakın kan bağışı merkezi, kan alma birimine giderek bilgi alabilir ya da kanver.org adresinden bağış noktalarını öğrenebilirsiniz.
Dikkat edilmesi gereken diğer başlıklar
– Deprem bölgesinden uzakta, haberleri ve sosyal medyayı takip edenlere birkaç önemli not ve hatırlatma: Dayanışma uzaktan da gerçekleşebilir. Bölgedeki yakınlarınızı dinlemek, nelere ihtiyaç olduğunu ve her an yanlarında olduğunu söylemek karşı tarafı rahatlacaktır.
– Çocukların depremden yetişkinlere göre daha farklı etkileneceklerini unutmayın. Çocukları olabildiğince televizyon ve sosyal medya paylaşımlarından uzak tutmakta fayda var. Ancak bu bir gerçek olan depremi onlardan saklamak anlamına gelmiyor. Ebeveynler yaş gruplarına uygun şekilde çocuklara depremi anlatmalı, önlem ve yapılması gerekenleri açıklamalı ayrıca ne yapacaklarını ve durumla nasıl başa çıkılacağını bilmenin önemini aktarabilir.
– Telefonlarınıza AFAD Deprem Uygulaması ve AKUT – I am Safe / Güvendeyim uygulamalarını yükleyebilirsiniz.
– Ara vermeksizin haberleri ve sosyal medya uygulamalarını takip etmek, korkularınızı tetiklemek, panik ve stres paylaşmak yerine sosyal medya kullanımınıza ara verebilir, sadece güvenilir kaynakları takip edip paylaşabilir ve elinizden geldikçe gönüllü yardımlarda bulunabilirsiniz. Hepimizi derinden etkileyen bu kötü günlerde, en azından fiziksel ve ruhsal olarak sağlıklı kalarak depremden etkilenenlere yardım etmenin yapabileceğimiz en iyi şey olduğunu unutmayın.