Sosyal medyadaki “kızsal devrim”: Nedir bu “girl math”, “girl dinner” ve türevleri?
İlk olarak TikTok’tan yükselen ama etkisi TikToku’u da aşan bazı kavramlar var artık hayatımızda. Kitleleri tek yürek yapan, yıllardır tanımlanamayanı tanımlayan, hislere tercüman olan… (Ay bu ne heyecan?!) #GirlDinner, #GirlMath, #GirlRage gibi akımları sıkı birer TikTok kullanıcı olmasanız bile görüp duymuşsunuzdur muhtemelen. Toplum tarafından kadınlara yüklenen görev ve değerlere kafa tutan, matematiği ağlatan ve ‘asla yalnız değilsin’ mesajıyla gücümüze güç katan bu akımlar oldukça matrak bir yerden çıkıyorlar aslında. Diğer taraftan da bu akımların yer yer ayrıştırıcı ve aşağılayıcı unsurlar barındırdığını savunanlar da yok değil. Önümüzde öğün niyetine sıralanmış abur cuburlar ve zihnimizde o çok pahalıya aldığımız kazağı kaç kere giyersek bedavaya getireceğimize dair türlü hesaplamalar eşliğinde girl math, girl dinner ve türevlerine dadanıyoruz.
@gabipcintra nois amaaaaaaa #girldinner #foryou #fyp #foryoupage
‘‘Girl dinner’’… Kabaca çevirince “kız yemeği” ya da zorlarsak “kızlara özgü öğün” diyebiliriz. Öyle videolar gördü ki bu gözler. Ekmek üstüne sadece acılı mayonez sıkıp yiyen, tavuk nugget’la birlikte çikolatalı süt içen, mısır gevreğini sütle karıştırmadan kaşık kaşık yiyen ya da sadece enerji içeceği içen… Her türlü kombinasyon ve uyumsuzluk bulabilirsiniz. Peki, neden bu tuhaf yiyeceklerini paylaşan kadınlar viral oldu? Benim fikrim çünkü kimseye söylemesek de hepimizin bazı günler böyle şeyler tüketmesinden kaynaklı bir empati kurduk. “Konfor yemeği” de diyebiliriz belki bunlara.
@licereis_ GIRLLL DINNERRR🫶🏼 #fyp #fy #brazil #brasil #girldinner
Gününüz kötü mü geçti, hiç haliniz yok mu? O zaman hiç kimseye itiraf edemediğiniz fakat yemeği acayip sevdiğiniz o yiyeceği yiyin gitsin. Alın size #GirlDinner. Ben küçük kavanoz acı biber turşusunu galetalarla bitirdiğimi biliyorum. Neden mi? Çünkü canım çok çekti ve o an sadece onu yiyip dizi izlemek istedim. Konfor hissini hayatınıza çağırmak istediğiniz, o yalnız kaldığınız anlarda insanlara ne yediğinizin hesabını vermeyeceksiniz herhalde. Girl dinner’ın arkasında basit bir meydan okuma da var aslında. Mükemmel sofralar kurmak ya da hanım hanımcık olmak zorunda değilsiniz; darmadağın bir şekilde televizyon karşısında galetanızı ketçaba bandıra bandıra yiyebilir ve bundan sonsuz bir mutluluk duyabilirsiniz.
Haydi, kalkın ve kendinize güzel bir #GirlDinner hazırlayın şimdi.
@vida_glow Girl math is mathing at HQ today #girlmath #VIDAGLOW #Radiance
Tam bu tuhaf yemeklere alıştığımız hatta, “A bir gün ben de bunu deneyeyim,” dediğimiz sırada “Girl Math” patlak verdi. Bu da kadınların para harcama konusunda bazen farklı şekilde düşündüklerini ve hesap yaptıklarıyla ilgili bir akım. Şöyle anlatalım: Eğer bir ürünü karttan değil de cüzdandaki nakit paradan alırsanız o bedavadır. Çünkü kart hesabınızda bir değişiklik olmamıştır. Ya da yemek kartından alışveriş yaparsanız o da bedavadır. Bir ürünün fiyatı 38 TL ise onu yukarı değil aşağı yuvarlarsınız. Yani ürünün fiyatı 38 değil, 30 TL’dir şeklinde bir matematik. Bakıldığında yakın hissettiğiniz noktaları siz de bulabilirsiniz. Fakat bunun ‘‘aptalca’’ bir hesap olduğunu iddia edenler de var. Ama konu matematik bilgisine/becerisine (artık ne derseniz) dayalı bir şey değil; girl math tamamen akıl yürütmeye dayalı bir şey. Çünkü videolarda da gördüğümüz gibi, bu kadınların hepsi çatır çatır dört işlem yapıyor, oradan oraya atlıyor ve matematiğin en uç noktalarında dolaşıyorlar. Günün sonunda her şeyin bedavaya gelmesi ise müthiş bir akıl yürütme tekniği. Tabii tüm bunların yanında, #GirlMath içeriklerinin sadece kıyafet ve makyaj malzemesi satın alınmayla ilişkilendirilmesi belki kimileri için can sıkıcı olabilir ama alışveriş yapmanın ve tüketim çılgınlığının bünyede yarattığı o garip suçluluk hissi alevlendiriyor girl math’in o incelikli tekniklerini.
@caitlinwiig the girl math was working overtime on @Studio Blue Illustration’s new bag purchase 💅🏻
Bu iki akımla birlikte #Girl… başlıklı ve kadınları ortak konularda buluşturan başka içerikler de çıktı. Mesela #FemaleRage’den daha önce de bahsetmiştik. Özellikle erkekler tarafından yazılmış kadın karakterlerin daha pasifize gösterildiği, haksızlığa uğradıktan sonra tek bir göz yaşı damlası akıttıktan sonra “vakur kadın” imajıyla hareket etmelerini eleştiren bir akım. Sesi çıkan, sinirini gösteren ve “yapmamaları” gereken tavırlarla hareket eden kurmacalardan, film ya da dizilerden kesitler izlemek oldukça tatmin edici. Bu haliyle bakıldığında sosyal medyadaki içeriklerde bir “girl-ification” yani “kızsallaştırma”, “kızlara özgü hale getirme” olduğu görülüyor. Dünyanın dört bir yanındaki genç kadınların böyle akımlar oluşturması aslında ne kadar da benzer olduğumuzu ve yine de dayatılan şeyler sebebiyle tamamen kendimiz olmaya yeni yeni alıştığımızın da bir kanıtı.
Okuma önerisi – ‘Female rage’ çağı: Kadın öfkesinin popüler kültürü ele geçirmesi üzerine
Sosyal medya kitleleri buluşturan bir yer olduğu için ortak seslerin yükselmesinde de etkili oluyor. Tiktok gibi mecralarda kadınların yıllarca utandığı, özgürce yapamadığı ya da açıklamadığı şeyleri tüm neşeleriyle dünyayla paylaşmasında kesinlikle heyecan verici bir taraf var. Fakat bahsettiğimiz gibi bu viral olan içerikleri eleştirenler de oldukça fazla. Sağlıksız beslenme stilini özendirmelerinden ve cinsiyet atayarak sürekli “kız” kelimesini kullanmalarından rahatsızlık duyanlar var. Fakat bu trendlerdeki amacın toplumdaki erkek egemen seslere ve kurallara bir meydan okuma olduğunu ve vurgunun tam da bu noktadan yapıldığını da söyleyebiliriz. Kadınlar sadece güçlü, çalışkan ve çok başarılı olmak zorunda değiller. “Bizim kızlar”la dışarı çıkıp hayatında düzgün gitmediğini düşündüğü şeyleri milyonuncu kez konuştuktan sonra ya da zor bir gün geçirdikten, belki de sinir krizi geçirdikten sonra evine gelip anlamsız yiyecekler yiyen ve kendini mutlu etmek için de iki-üç parça bir şey alan “kızlar”dan bahsediyoruz.
Bu akımların “ideal güçlü kadın budur” tek tipleşmesinden uzaklaşmamız gerektiğini ve insan olmanın kenarlarda bir yerde taşıdığı o naifliği vurgulamasını çok seviyorum. Umarım siz de bu akımlara bu şekilde bakabilirsiniz.