Çirkin ayakkabılarda huzur bulmak: Gorpcore ve Crocs’un acımasız yükselişi
Yüzyılın muhabbetidir ayakkabıların bir sivrilen bir kabalaşan topukları. Her sene değişen moda git gide trendlerini hızlandırırken “çirkin” ayakkabılar ise resmen inadına hayatımızda kalmaya devam ediyor. “Moda acıdır” diyenleri çok duyduk şu dünyada, ayaklar ufak bir huzura varınca yapıştırılan anneanne ayakkabısı dayatması da bir o kadar iç acıtıcıdır. Yahu, gerçekten bu ayaklar ne çekti derken, şimdi ise modanın en merkezinde duran bir yerde. İşte o çirkin ayakkabılar kimileri için çocukluktan gelen bir anı bombardımanı kimi için ise gelip geçmiş kötü bir dönem. Ama şimdi en popüler zamanında… Hayata, topluma bir başkaldırı olarak plastik ve benzeri malzemelerden yapılan, kimisine göre “tuvalet terliği” kıvamında terliklerin moda dünyasını ele geçirişi ayaklar için oldukça sevindirici bir haber sayılabilir. Çok ama çok uzun yıllar sonra ayaklar ergonomik ayakkabılarla nefes alırken gözlerimiz ise bu çılgınlığa doyamıyor. Crocs’un birkaç on yıllık tarihine, çirkin ayakkabıların tartışmalı güzellik standartlarına ve biraz da modanın psikolojisine dadandık.
Crocs ilk çıktığında konforuyla tüm dünyayı sallamış olsa da hiç kimse onları “güzel” diye giymemişti. Ortopedik olarak en rahat ayakkabı olduğunu öne süren Crocs’u giyenler kendilerine “konforuma önem veriyorum” profili çizmek kaydıyla bu terlikleri ayaklarına geçiriyordu. Fakat son birkaç senedir bu “çirkin ayakkabı” (lütfen alınmayalım, güzellik göreceli) modası sürüveriyor. Bir nevi klas görünümlü babetlerin, zarif topuklu ayakkabıların yanında bir başkaldırış. Giyene ödül takılması gereken topuklu ayakkabıların yanında konfora selam çakarken dikkatleri yine kendine çekmeyi başarıyor çirkin ayakkabılar. Sadece bu sebebiyle estetiksizliğin estetiğinden dem vurarak bir moda deyimi haline geldi. Aslında çirkin yoktur, güzellik standartlarının dışında olan şeyler vardır. Bileklerin 20 katı kalınlıktaki sneaker’lar, Ugg terlikler, süslenmiş Crocs’lar ve o internette sık sık gördüğünüz J.W. Anderson kurbağa terlikler de bunların bazıları.
Bahsettiğimiz gibi Crocs aslında başlı başına bir moda ikonu haline geldi. İlk çıktığı günden beri ‘‘giyenler’’ ve ‘‘giymeyenler’’ olarak ikiye ayrılan dünyada sözgelimi malzemesiyle elektrik kaçaklarına huzurla basabileceğiniz derecede plastik bir konfor sunuyor. Üstüne takılan charm’larla anılar biriktirebilir, daha komik veya eğlenceli bir görüntü de elde edilebilir aslında. Balenciaga da bu ikonluğundan nemalanarak iş birliğiyle kendi Crocs tarzı çok yüksek platformlu ayakkabılarını çıkarmıştı 2018’de. Böylece Crocs tarzı ayakkabılar daha önce çıkmadığı bir lüks seviyesine de ulaşmış oldu. Balenciaga gibi birçok üst düzey markanın da Crocs tarzı ayakkabılar çıkardığını görüyoruz; yani Crocs hiçbir zaman fazla ekonomik bir terlik unvanını taşımış olmasa da biraz daha sınıf atlamış oldu bu sayede. Fakat yine de aynı Converse gibi her yerde görmeye başladık Crocs’u, sınıf atladı ve namı Buckingham Sarayı’na, krala kadar ulaştı. Ünlü ressam David Hockney sarayı ziyarete geldiğinde Kral Charles’tan iltifatını bile aldı: “Senin sarı galoşların… Güzel seçilmiş”. – Evet, galoş demiş sahiden de 🙂 –
Biraz ‘‘çirkin ayakkabı’’ modasını övmek gerekirse, birtakım moda uzmanlara göre ayakların başına gelebilecek en iyi trend olabilir aslında. Şimdiye kadar sert, ince uzun veya topuklu ayakkabıların içerisinde sıkışıvermiş mazlum ayaklara nefes aldıran, zorla biçimlendirmeyen bir trend bu. Yani bir nevi ayakları da ‘‘ayak’’ olarak benimsiyor, onları özgür kılıyor. Bir de üstüne TikTok influencer’ları gelince çok daha ”karşılanabilir” meblağlarda Ugg, Birkenstock gibi markalar da ünlenmeye başlıyor. Çirkin ayakkabılar sayesinde minimalizmin doruklarına doğru çıkan moda anlayışı bir anda sert çizgilere, karikatür tarzlara bürünmüş durumda. Ama en önemli faktör burada konfor ve işlevsellik. Ve her şeyin bir “core”u olduğu için bunun da core’u var tabii ki de: Çirkin ayakkabı trendi de Gorpcore’dan etkileniyor. Su geçirmez ayakkabılar, paraşüt pantolonlar, soğuktan ciddi anlamda koruyan montlar ve tabii ki de giyerek saatlerce yürüyüş yapabileceğiniz çirkin ve konforlu ayakkabılar bu trendin baş taçları.
Okuma önerisi – Düşük bel terörü ve amansız crop top’lar: Yetişemediğimiz mikro trendler
Bilişsel Psikoloji doktoru Carolyn Mair’e göre çirkin moda ilgi çekiyor, çünkü farklı. Mair “Hayatta normal bulduğumuz şeyleri genellikle görmezden geliyoruz çünkü onları zihnimizde nasıl işleyeceğimizi biliyoruz. Ama kompleks veya sıradan olmaya objeler bizim daha çok ilgimizi çekiyor – buna çirkin ayakkabılar da dahil” diyerek ekliyor. Aslında estetik olarak zevk vermeyen bir şeyi belki çocukluktan gelen bir nostaljiden ya da inadın verdiği o hırçın zevkten kullanmaya karar veriyoruz. Bu da kendimizi daha eğlenceli, maceracı ve ilgi çekici bir kişi profiliyle yansıtmamıza yardımcı oluyor. Bunun bir diğer sebeplendirmesi de -biliyoruz sıkıldınız- ama pandemide eksik hissettiğimiz sosyal yoksunluk. Moda psikoloğu Dawnn Karen’a göre evde ve daha yalnız vakit geçirmek gardırobumuzla daha fazla uğraşmamıza sebep oldu. Kimileri kendini baştan yaratırken kimileri gereksiz gardırop ögelerinden sevinçle kurtuldu. Böyle bir durumda tabii ki de yavaş yavaş çıkılmaya başlanan dış dünyada yepyeni bir şeyle var olmak isteği de git gide tutuştu.
Post Malone sıkı bir Crocs ‘giyicisi’; hatta markayla ortak çıkardığı bir koleksiyonu bile var.
Moda ise öyle bir pazarlama aracı ki sizi reklamıyla, tarzıyla, marka profiliyle istediği şekilde hissettirebiliyor. Tüketici olan bizler ise ne hissetmek istiyorsak onları giyiyoruz aslında. Sakin ve zarif mi, yoksa eğlenceli, spontane ve merak uyandırıcı mı? İşte bu şekilde bazı duygu ve düşünceleri kıyafetlere atıyoruz. Bu herhalde modanın ve pazarlamanın en güzel yanı olsa gerek, çünkü çok motive edici bir rol de izleyebiliyor. Ah o çirkin ayakkabılar ne yapıyor peki? Eğer buradaki anlam akışını düşünecek olursak, inadına çocuksuluğunu koruyan, rahatına düşkün ama kimin ne düşündüğünü takmayan, dikkat çekmekten rahatsız olmayanların tercihi oluyor. Yani bir nevi pandemide sıradanlaşan hayatın çizgiden çıkma yollarından sadece birisi belki de.
@somotayo10 Replying to @Funwilliam New favourite style #aesthetic #gorpcore #fyp #mensfashion #fashion #candycrush10
Her ne kadar güzeli var, çirkini var desek de bu standartların dışındaki ayakkabıların, onlar olmasa hayatımız birazcık daha sıkıcı olurdu, buna eminiz. Diyalogların kurucusu, derbeder ayakların dostu, 7den 70’e, tüm ayakların kardeşliği adına, yaşasın çirkin ayakkabı trendi diyoruz.