NFT’ler, Metaverse ve kripto: Dijital devrime ne oldu?

Son yıllarda dijital ortam devrim niteliğinde bir dönüşüm geçirerek NFT’ler, Metaverse ve kripto para gibi biz fanilerin anlamakta zorlandığı kavramların ortaya çıkmasına neden oldu. Bu terimler kulağa bir bilimkurgu romanı jargonu gibi geliyordu başta (hatta kimileri için hâlâ öyle) ancak çevrimiçi dünyada gerçek ve önemli gelişmeleri temsil ediyorlar tabii ki. Hatta sanat dünyasının bile kaydığı, bizim de sanat anlayışımızı kaydırdığı bir dünya burası. Çağdaş sanatı neredeyse yeni benimsemiş olan bizlere bir de dijital sanat diye bir şey sundu bu dünya. Tüm bu, “Geleceğin nabzı burada atıyor,” alevi sönümlenmeye mi başladı peki? 2023 sonbaharı itibariyle bu dijital alemdeki en son gelişmelere gelin birlikte dadanalım.

NFT’ler dijital sanat alanındaki kökenlerinin ötesine geçmiş bulunuyor. Bugün müzik, moda, spor ve emlak dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde kullanılıyor. Gerçek dünyada yer kalmamışçasına müzisyenler NFT albümleri yayınlıyor, moda markaları sanal giyilebilir ürünler satıyor ve sporcular başarılarını tokenize ediyor. Dijital alandaki bu insan kalabalığı NFT uygulamalarının sınırlarını zorluyordur tabii. Bu sebeple de teknoloji devleri ve startup’lar Metaverse yaratmak için yarışıyorlar. Akıl alır gibi değil ama kullanıcıların dijital arazilere sahip olabileceği, sanal konserlere katılabileceği ve hatta iş toplantıları yapabileceği sanal dünyalar inşa ediliyor. Devam eden bu inşaat, çevrimiçi sosyalleşme, çalışma ve oyun oynama şekillerini de yeniden oluşturuyor. Fakat NFT piyasası son aylarda işlemlerde bir düşüş yaşadı. Bu düşüş, NFT’nin gözden düşüp gitmekten sıkıldığımız dijital bir tarla mı yoksa dijitalde olsa o köy bizim köyümüzdür denilecek mi sorusunu düşündürttü. Bazıları bu düşüşü ilk heyecandan sonra gelen doğal bir ilerlemeye bağlıyor. Sonuçta herkes bilmediği dünyalara adım atınca orada sonsuza kadar mutlu mesut yaşayacağına ikna olabiliyor.

Okuma önerisi – Sanat acil (?!) durumu: Wikipedia, NFT’lerin bir sanat eseri olmadığını düşünüyor

Kripto dünyası, yaşanan çöküş nedeniyle birçok işletmenin iflas ettiği bir dönemi geride bıraktı fakat yalnızca yasal olanlar bu fırtınayı atlatmayı başardı. Bu durum, yetersiz protokoller ve açıkça yanıltıcı uygulamalar nedeniyle birçok yasa dışı işletmenin olduğunu açığa çıkardı. Yani anlayacağınız bizim dijital köy pek de ideal bir yer değilmiş. Yuga Labs, son derece popüler ve karlı Bored Apes Yacht Club (BAYC) adlı projenin yaratıcıları, popüler BAYC NFT’lerinin şişirilmiş değerlemeleri nedeniyle potansiyel bir toplu dava ile karşı karşıya şu anda. İddialara göre, bu 4 milyar dolarlık girişim, ünlü isimlerin desteğiyle kripto varlıklarının fiyatını yapay olarak artırdı ve yatırımcılar için büyük kayıplara yol açtı. Bloomberg Law’a göre, Mart 2022’den bu yana kripto alanında 200’den fazla toplu dava açıldı, bu da 2020’den bu yana yüzde 50’lik bir artış anlamına geliyor. Gün geçtikçe kriptoyla ilgili yeni bir dava açılırken ABD hükümeti, muhtemelen bu rakamları daha da artacağını düşünüyor.

Okuma önerisi – Ruhunu satan adam, Twitter’daki maymun ve aslan furyası: Sanat için mi NFT, NFT için mi sanat?

Bu çöküşle birlikte yasal olmayan oyuncuları elemiş durumda. Kalan son NFT savaşçıları, büyük oyuncuların neler yaptığını görmek ve yakın gelecekte bu teknolojinin nasıl yaygın bir şekilde kullanılacağını düşünüyorlar. Fakat bu beklenmedik düşüşle dijital devrimin sona ermesi gibi bir şey söz konusu olabilir mi sorusu, dijitalleşen dünya hayranlarının kabuslarına giriyor. 2021’de yaşadığımız NFT çılgınlığı zaten sürdürülebilir gözükmüyordu. NFT’ler, kripto paralar ve Metaverse etrafındaki coşkulu heyecan azaldıktan sonra, şimdi daha gerçekçi, yani yaşadığımız hayat içerisinde oldukça ütopik, bir görünüme sahip gibi.

Diğer bir değişle çöküş dönemi yaşayan NFT dünyasında, aklımızın almayacağı “post-apokaliptik” olaylar serisi henüz son bulmadı. Bakalım NFT dünyası bu çöküşten sağ kurtulabilecek mi?