Ve kazanan Hollywood emekçileri: Tarihi SAG-AFTRA grevi sona erdi

Hollywood’a kepenk indirten büyük SAG-AFTRA grevi dün itibarıyla sona erdi ve şimdilik her şey ‘‘normal’’e döndü… Geçtiğimiz Mayıs ayında yazarların başlattığı grevlerin peşinden giden Hollywood oyuncuları sendikası SAG-AFTRA, stüdyolarla süren hararetli ve uzun görüşmelerin ardından geçici bir anlaşmaya vardıklarını açıkladı. Böylelikle 118 gündür süren tarihi grev 9 Kasım Perşembe günü resmen sona erdi ve prodüksiyonların, tanıtımların, çekimlerin kaldıkları yerden devam edebileceği söylendi. Tabii bu defa oyuncuların birçok hakkının güvence altına alındığı, yapay zekadan korunduğu ve daha güvenilir bir ortamda olmak şartıyla.

Okuma önerisi – Hollywood’a Neler Oluyor: Yapay zeka, grev ve birlikler arasındaki ‘‘müsibetler’’

Hollywood’da yaklaşık dört ay süren tarihi bir grevi geride bıraktık. Üstelik bu zamanın çoğunda büyük bir çifte greve tanık olduk. Önce Mayıs’ta, Amerika Yazarlar Birliği (WGA) tarafından 11 bini aşkın yazarı kapsayan bir grev başladığını duymuştuk. Yazarlar, yapay zekanın işlerini ellerinden alma ihtimalinin hiç de düşük olmadığı ve zaten hali hazırdaki mesleklerinden yeterince para kazanamadıkları gerekçesiyle iş bıraktılar. 146 gün süren bu iş bırakma 26 Eylül’de Sinema ve Televizyon Yapımcıları Birliği (AMPTP) ile varılan anlaşmayla sona erdi. Varılan bu anlaşma asgari ücret ve tazminat artışlarını, artan emeklilik ve sağlık fonlarını, çalışma süresi koşullarında iyileşmeler ve yapay zekanın yazarların maaşlarının azaltmasına ya da işlerini ellerinden almasını engel olan birtakım şartlar barındırıyordu. Bu şartlara göre şirketler yazma aşamasında yapay zekayı ancak yazarların haklarına bir zarar vermemesi durumunda kullanabilir ve yazarlardan ChatGPT gibi yapay zeka yazılımlarını kullanmasını talep edemezdi. Birçok konuda uzlaşan taraflar “yapay zeka tehlikesini” bir süreliğine bertaraf etmiş gibi görünüyordu. Bu sırada SAG-AFTRA da birden fazla kez AMPTP ile görüşse de bir türlü anlaşmaya varamadılar. En sonunda 8 Kasım akşamı sendika, üyelerine yolladığı maille grevlerinin ertesi gün sona ereceğini, AMPTP ile anlaşmaya vardıklarını söyledi.

Okuma önerisi – Büyük Hollywood grevine iki bilet lütfen: SAG-AFTRA sendikası oyuncularını greve çağırdı

SAG-AFTRA’nın, yolladığı mailde vardıkları anlaşmanın değerinin 1 milyar doların üzerinde olduğunu ve yapay zeka düzenlemeleri içerdiğinden bahsettiği söyleniyor. Bu anlaşmaya göre sektördeki asgari ücretlerin çoğu yüzde 7 oranında artacak (bu oran WGA’nın anlaşmasının yüzde 2 üzerinde), sağlık ve emeklilik fonlarındaki limitler yükselecek ve yine geri planda kalmış meslek gruplarının tazminatları iyileştirilecek. Sendika mailinde “her kategoriden SAG-AFTRA üyelerinin sürdürülebilir kariyerler inşa etmelerini sağlayacak bir sözleşmeye vardık. Şimdi ve gelecekte binlerce sanatçı bu çalışmadan faydalanacak” diyormuş. AMPTP tarafından 8 Kasım akşamı yapılan açıklama ise şöyle; “Bugünkü geçici anlaşma yeni bir paradigmayı temsil ediyor. Bu, SAG-AFTRA’ya, son kırk yıldaki asgari ücretteki en büyük artış da dahil olmak üzere, sendika tarihindeki en büyük sözleşme bazlı sözleşme kazanımlarını sağlıyor. Bunlar yapay zekanın kullanımında kapsamlı rıza ve tazminat korumasının yanı sıra tüm ürünlerde büyük sözleşme artışlarını içeriyor. AMPTP, geçici bir anlaşmaya varmaktan memnuniyet duyuyor ve sektörün harika hikayeler anlatma çalışmalarına devam etmesini sabırsızlıkla bekliyor.” Hatırlarsanız çifte grevler sonucu Disney/Marvel’s Blade, Dune: Part Two ve Fantastic Four gibi filmlerin prodüksiyonları birkaç ay ertelenirken, Avengers: The Kang Dynasty ve Avengers: Secret Wars da bir yıl ertelenmişti. Deadpool 3’ün çekimleri ve de Stranger Things’in senaryo yazımı durdurulmuş; Oppenheimer tanıtımları yarıda kesilmiş ve Emmy Ödülleri töreni Ocak ayına ertelenmişti. Yani gerçekten de tarihi birkaç ay gördük a dostlar.

Bu nedenle SAG-AFTRA’nın Temmuz ayında iş bırakma çağrısından bu yana müzakereler ilk kez 2 Ekim’de başladığında Hollywood’da umutlar yükselmeye başlamıştı. Yapay zekanın sektörün birçok “görünmez” iş kolunda ciddi bir tehdit oluşturduğu konusunda ciddi bir endişe vardı çünkü. Yazarlığın “freelance” bir iş olarak görüldüğü bir sektörün ışıkçısı da dolayısıyla benzer maddi kaygılar içindeydi. SAG-AFTRA’nın elini taşın altına koyması ve beraberinde en çok kazanan/kazandıran Hollywood oyuncularının da greve olan büyük destekleri sayesinde artık bu haklı grevlerin sonucunda “kazandık” diyebilecek birtakım haklara sahipler. Sendikanın AMPTP ile yapılan son görüşmelerinde Netflix eş CEO’su Ted Sarandos, Warner Bros. Discovery CEO’su David Zaslav, Disney CEO’su Bob Iger ve NBC Universal Studio Group başkanı ve içerik sorumlusu Donna Langley’in de katılması bu kazanımların hiç de küçümsenmeyecek kazanımlar olduğunu gösteriyor diyebiliriz. Bu nedenle yaz boyu sokakları dolduran Hollywood emekçilerinin ülke çapında kutlama toplantıları da düzenlemesi bekleniyor. Sendikanın komite üyelerinden Kevin E. West, sözleşme onaylandıktan sonra komite odasında “neşe ve sevinç gözyaşları” yaşandığını söylerken SAG-AFTRA başkanı Fran Drescher de anlaşmanın ardından paylaştığı Instagram gönderisinde “başardık, yeni bir çağ başlattık” diyerek üyelerine anlaşmaya ve greve sadık kaldıkları için teşekkür etti. Şimdilik, üç yıllığına da olsa, Hollywood emekçileri işlerini ve haklarını yapay zekaya karşı güvene almış ve Hollywood’da sular durulmuş görünüyor. Biz de grevle geçen son aylarda ne izlediğimizden ne de kırmızı halı törenlerinden zevk aldık gerçekten. Venedik’ler, Cannes’lar bile 63 yıl sonra gelen çifte grevden nasibi aldı, tanıtımlar ufak ufak yapıldı. Onun için SAG-AFTRA kutlamalarına biz de uzaktan dahil oluyor ve de yarım kalan dizilerimizin yeni sezonlarını gözlemeye başlıyoruz artık.